ΚΑΦΕΣ

Τουλάχιστον το 1/2 του πλανήτη καταναλώνει σε καθημερινή βάση μεγάλες ποσότητες καφέ, το αγαπημένο αλλά και απαραίτητο πλέον ρόφημα του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού της Γης. Πρόκειται για ένα τροπικό φυτό, του οποίου τόπος καταγωγής θεωρείται η νοτιοδυτική Ασία. Από αυτήν την περιοχή μεταφέρθηκε στη νότια Αραβία στις αρχές του 15ου αιώνα. Η δημοτικότητά του στον αραβικό κόσμο οφείλεται στις τονωτικές του ιδιότητες και στο γεγονός ότι έγινε αναπόσπαστο μέρος των πολύωρων θρησκευτικών καθηκόντων των Αράβων. Στη συνέχεια, μέσω Βενετίας, έγινε γνωστό στην Ευρώπη στα τέλη του 16ου αιώνα και στις αρχές του 17ου. Τα πρώτα φυτά καφέ εμφανίστηκαν και στην Μαύρη ήπειρο και συγκεκριμένα στην Αιθιοπία. Γηγενείς φυλές συνήθιζαν να αναμειγνύουν άνθη καφέ με ζωικό λίπος φτιάχνοντας έναν πολτό. Στη συνέχεια το έπλαθαν σε μικρά μπαλάκια τα οποία κατανάλωναν στις μάχες οι πολεμιστές για να παίρνουν ενέργεια. Στα αρχαία χρόνια πολλοί πίστευαν ότι οι διεγερτικές ιδιότητες του καφέ ήταν αποτέλεσμα θρησκευτικής έκστασης. Το ρόφημα πολύ γρήγορα προσέλαβε υπερφυσικές δυνατότητες συνδέοντας το όνομα του με ιερείς και γιατρούς. Ο καφές έχει εμπνεύσει πληθώρα θρύλων, παραδόσεων και δοξασιών. Δύο από αυτές είναι πράγματι ξεχωριστές στην προσπάθεια τους να ερμηνεύσουν την ανακάλυψη του καφέ. Σύμφωνα με την πρώτη, ένας γιδοβοσκός που παρατήρησε ότι το κοπάδι του γίνεται πολύ ζωηρό κάθε φορά που οι γίδες του μασουλούσαν τους κόκκινους καρπούς από κάτι άγριους θάμνους, αποφάσισε να τους δοκιμάσει και ο ίδιος. Ενθουσιασμένος με τα αναζωογονητικά αποτελέσματα της ανακάλυψής του άρχισε να χορεύει μαζί τις γίδες του. Τον είδε όμως μια παρέα μοναχών που περνούσε και πολύ σύντομα οι ίδιοι οι μοναχοί άρχισαν να βράζουν τους καρπούς και να χρησιμοποιούν το ρόφημα για να μένουν ξύπνιοι στις αγρυπνίες. Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι ένας Μουσουλμάνος Δερβίσης που είχε καταδικαστεί από τους εχθρούς του να περιπλανιέται στην έρημο, άκουσε μια ανδρική φωνή από τον ουρανό που τον διέταζε να φαει κόκκους καφέ . Στην αρχή προσπάθησε να τους μουλιάσει στο νερό για να μαλακώσουν αλλά όταν απέτυχε ήπιε το ζουμί. Απέδωσε την διάσωσή του και την ενέργεια που είχε στον Αλλάχ και έφυγε από την έρημο για να διακηρύξει την πίστη του Αλλάχ αλλά και τη μαγική συνταγή σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα μάς το κληροδότησαν οι Τούρκοι και μάλιστα έμελλε να γίνει τρόπος ζωής. Η λέξη "καφές" προέρχεται από τη λέξη "kahve", η οποία προέρχεται από την αραβική "qahwah" ή από την αιθιοπική επαρχία "kaffa", η οποία θεωρείται και περιοχή καταγωγής του.
Βέβαια στο πέρασμα του χρόνου συναντάμε επίσης τις λέξεις καβές, γκαϊβές και καχβές που όλες δηλώνουν το αφέψημα του καφέ. Για την ακρίβεια ο λεκτικός τύπος γκαϊβές επιζεί στο θέατρο σκιών, ενώ ο Καμπούρογλου διασώζει τον τύπο καβές.
Για την παρασκευή του καφέ οι παλαιότεροι χρησιμοποιούσαν το ρήμα "ψήνω", ενώ σήμερα συνηθίζεται το ρήμα "κάνω" ή "φτιάχνω".